Woonbeleid gemeente Sluis

De gemeenteraad van Sluis stelde donderdag 22 juni 2023 het beleidsplan Wonen en de huisvestingverordening gewijzigd vast. Dat betekent dat de maatregelen die hierin beschreven staan, vanaf 1 januari 2024 gelden. Wat er verandert, leest u op deze pagina. 

Doel van het woonbeleid 

Het doel van het beleidsplan Wonen en de huisvestingsverordening is om de woonfunctie in de woonkernen te versterken. In deze kernen worden in verhouding veel woningen gebruikt als tweede woning of toeristisch verhuurd. Daardoor is er minder ruimte voor de vaste inwoners en voor starters en gaat de leefbaarheid achteruit. De maatregelen die in het beleidsplan Wonen en de huisvestingsverordening staan zijn erop gericht om grip te krijgen op de woningmarkt en de balans te herstellen.

Wat verandert er vanaf 1 januari 2024? 

Vanaf 1 januari 2024 gelden de volgende regels

  • Vergunning aanvragen voor tweede woning: u moet een vergunning aanvragen voor het gebruik van een woning als tweede woning. Het aanvragen van deze vergunning geldt altijd, ongeacht of u de tweede woning verhuurt of niet. Van deze tweede woning mogen directe familieleden van de eigenaar gebruikmaken. Het gaat hierbij om eerste graads familieleden. Dit zijn ouders/verzorgers, de partner en kinderen.
  • Toeristische verhuur registreren en nachtencriterium: maken mensen buiten directe familieleden gebruik van de tweede woning, dan is sprake van toeristische verhuur. Naast het aanvragen van een vergunning (zie regel hierboven), moet u als eigenaar van de tweede woning toeristische verhuur registreren. Ook moet u, als u de tweede woning toeristisch verhuurt, het aantal verhuurde nachten melden.

Hieronder beschrijven we per maatregel wat deze precies inhoudt, wanneer deze van toepassing is en hoe u een aanvraag of melding doet. Ook kunt u stroomschema’s bekijken. Deze schema’s laten u stap voor stap zien of een maatregel wel of niet voor uw situatie geldt. Klik op de maatregel en u leest via een uitklapscherm meer informatie.

1. Vergunning aanvragen voor tweede woning voor 1 maart 2024

Vanaf 1 januari 2024 moeten eigenaren van tweede woningen een vergunning aanvragen. Dit kan via het online aanvraagformulier. U moet voor 1 maart 2024 de vergunning aanvragen. Alle eigenaren van tweede woningen die bij ons bekend zijn, ontvingen hierover in de eerste week van januari een brief van de gemeente. Het aanvragen van een vergunning is een formaliteit. U ontvangt deze vergunning als u voldoet aan de voorwaarden.

Bekijk het stroomschema (PDF) om te kijken wanneer u een vergunning nodig heeft.

Wie moet een vergunning aanvragen?

Eigenaren van een woning in de woonkern(*) met een WOZ-waarde tot en met €355.000,- moeten een vergunning aanvragen voor het gebruik van de woning als tweede woning. Eigenaren van een tweede woning met een WOZ-waarde boven de €355.000,- en/of een woning buiten de woonkern, hoeven geen vergunning aan te vragen.  

*De gemeente Sluis bestaat uit vijftien woonkernen. Het precieze ‘werkingsgebied’ staat aangegeven op gebiedskaartjes, die als bijlage G zijn toegevoegd aan het beleidsplan Wonen (PDF).

Hoe vraag ik een vergunning aan?

Via het online aanvraagformulier. U moet voor 1 maart 2024 een vergunning aanvragen. Voor het aanvragen van de vergunning heeft u het volgende nodig:

  • Het ingevulde aanvraagformulier;
  • Een op naam gestelde aanslag forensenbelasting (peildatum 2023). Heeft u de woning in 2023 gekocht en nog geen aanslag ontvangen, stuur dan een kopie van de aangifte forensenbelasting mee;
  • De datum van een ondertekend koopcontract; 
  • Heeft u nog een oude vergunning? Dan ontvangen wij graag een kopie, zodat wij deze vergunning opnieuw kunnen laten ingaan. 
Hoe lang duurt het voordat ik een vergunning krijg?

De gemeente beslist binnen acht weken na ontvangst van uw aanvraag. Deze termijn mag de gemeente één keer met zes weken verlengen.

Wanneer geldt een overgangsrecht?

Vergunningen voor het gebruik van de woning als tweede woning die verleend waren voor 2014, trok de gemeente in vanaf 30 januari 2014. Deze oude vergunningen gelden weer vanaf 1 januari 2024. Ook dan vult u het aanvraagformulier voor de vergunning aan en voegt u een kopie van de oude vergunning toe als u die nog heeft.

2. Meldingsplicht en maximaal 28 nachten toeristische verhuur

Vanaf 1 januari 2024 bent u verplicht om het aantal nachten dat u uw eigen of uw tweede woning toeristisch verhuurt, te melden bij de gemeente. Hieraan is een maximum verbonden van 28 nachten. Dit noemen we meldingsplicht. 

Bekijk het stroomschema (PDF) om te kijken wanneer de meldplicht geldt. 

Voor wie geldt de meldingsplicht?

De meldingsplicht geldt voor woningen die binnen een van de woonkernen(*) van de gemeente Sluis liggen. De meldingsplicht geldt voor woningen met een woonbestemming. Heeft u een recreatiewoning, bijvoorbeeld op een vakantiepark? Dan heeft deze woning waarschijnlijk de bestemming ‘Recreatie’. Dan is de meldingsplicht niet van toepassing. Welke bestemming uw pand heeft, vindt u op www.ruimtelijkeplannen.nl.

Heeft u een Bed & Breakfast? Dan hoeft u het aantal nachten niet te melden. U hoeft dan alleen te voldoen aan de registratieplicht (zie kopje hieronder). Een Bed & Breakfast voldoet aan de volgende voorwaarden:  

  • de eigenaar woont er zelf; 
  • het gebruik van de woonruimte als Bed & Breakfast is toegestaan volgens het bestemminsplan.  

In alle andere gevallen is er geen sprake van een Bed & Breakfast.

* De gemeente Sluis bestaat uit vijftien woonkernen. Het precieze ‘werkingsgebied’ staat aangegeven op gebiedskaartjes, die als bijlage G zijn toegevoegd aan het beleidsplan Wonen (PDF).

Hoe meld ik toeristische overnachtingen?

U meldt iedere toeristische overnachting van tevoren via www.toeristischeverhuur.nl. U geeft bij uw melding het volgende door:

  • registratienummer van de te verhuren woonruimte (gratis aan te vragen via www.toeristischeverhuur.nl);
  • uw DigiD;
  • aantal nachten dat uw gasten verblijven en startdatum van het verblijf.

Na iedere melding krijgt u een bevestigingsmail. Bewaar deze e-mails goed! Hiermee kunt u het aantal nachten dat u de woning verhuurt goed bijhouden.

Wanneer meld ik overnachtingen? 

Een melding kan tot uiterlijk een dag voorafgaand aan de overnachting gedaan worden. U kunt meldingen tot maximaal een jaar vooruit doorgeven. 

Wijzigen van vertrekdatum

De vertrekdatum kan worden vervroegd. Deze datum kan nooit voor de datum liggen waarop de wijzing wordt ingevoerd. Het verblijf kan ook worden verlengd. Meldingen kunt u doorgeven tot de oorspronkelijke datum van vertrek. 

Annuleren

U kunt een overnachting annuleren tot de dag van de oorspronkelijke aankomst.

3. Registratieplicht toeristische verhuur

U heeft altijd een registratienummer nodig voor een woning die u verhuurt aan toeristen, zowel binnen als buiten de woonkern. Deze regel geldt nu ook al. U vraagt dit nummer gratis aan via www.toeristischeverhuur.nl. Meer informatie over toeristische verhuur en de registratieplicht vindt u op www.gemeentesluis.nl/toeristischeverhuur.

Vragen en antwoorden over het beleidsplan Wonen

Heeft u een vraag over het beleidsplan Wonen en de huisvestingsverordening? Wellicht staat deze tussen de veel gestelde vragen en antwoorden hieronder. Staat uw vraag er niet tussen? Neem dan contact met ons op via wonen@gemeentesluis.nl.

Uit welke onderdelen bestaat het beleidsplan Wonen?

Het beleidsplan Wonen bestaat uit drie onderdelen, ofwel programma’s: 

Basisprogramma

Vanuit dit programma willen we ongeveer 100 nieuwe woningen toevoegen voor inwoners van de gemeente Sluis. Dit is het minimum aantal woningen dat we sowieso toevoegen in de komende jaren. Dit aantal is gebaseerd op verschillende onderzoeken (van onder andere de provincie) die de groei van het aantal inwoners voorspellen. 

Transformatieprogramma

Transformatie betekent verandering/aanpassing. We voegen vanuit dit programma geen nieuwe woningen toe, maar passen de bestaande woningvoorraad aan. Sinds 1985 zijn er nauwelijks nieuwe woningen gebouwd, waardoor veel bestaande woningen verouderd en van slechte kwaliteit zijn. Ook richten we ons op de bouw van zorgwoningen, die woningen in te slopen zorginstellingen vervangen. Met dit programma verbeteren we de kwaliteit van de bestaande woningvoorraad, zodat deze aansluit op huidige en toekomstige woonbehoeften. Ook draagt dit bij aan leefbare en veilige wijken. Daarnaast zal er op plekken ook sprake zijn van sloop-nieuwbouw.

Ambitieprogramma

We bouwen - aanvullend op het basisprogramma - 845 nieuwe woningen, die we toevoegen aan de bestaande woningvoorraad om nieuwe huishoudens naar de gemeente te trekken. Dit doen we omdat we de ambitie hebben om als gemeente Sluis te groeien. Dit programma richt zich vooral op het aantrekken van huishoudens buiten de gemeente en/of regio (zoals gezinnen uit de Randstad die behoefte hebben aan rust en ruimte). Voldoende passende woningen zorgen voor die aantrekkingskracht. Groei van het aantal huishoudens zorgt op haar beurt voor behoud van voorzieningen zoals zorg en onderwijs en voor leefbare en vitale kernen.

Aanpassing van de bestaande kwetsbare woningvoorraad is een belangrijk onderdeel van het beleidsplan Wonen. Waarom?

Aanpassen van bestaande woningen maakt onderdeel uit van het transformatieprogramma (zie vraag en antwoord hierboven). Deze aanpassing is belangrijk, omdat:

  • we daarmee de kwaliteit van woningen en de leefbaarheid in wijken verbeteren. Veel bestaande woningen zijn verouderd en zijn slecht van kwaliteit. Een wijk of buurt verpaupert hierdoor. Door de kwaliteit te verbeteren, voldoen woningen aan de eisen van deze tijd en wordt een wijk leefbaarder en veiliger.
  • het totale gebied versterkt wordt. De aanpak van kwetsbare woningen gaat vaak samen met andere ingrepen. Zoals aanpak van de openbare ruimte, maatschappelijke gebouwen en verduurzamen van woningen. Ook woningcorporaties haken aan en verbeteren hun sociale huurwoningen. Zo versterken we een gebied in zijn geheel en ook dat verbetert de leefbaarheid. 
  • er meer levensloopgeschikte (zorg)woningen nodig zijn. In onze gemeente wonen steeds meer ouderen. Die ouderen worden ook steeds ouder. Dat noemen we ‘dubbele vergrijzing’. Tegelijkertijd is er een tekort aan levensloopgeschikte woningen. Dit zijn woningen waar je kunt blijven wonen als je ouder wordt en eventueel zorg nodig hebt. Door onze geïsoleerde ligging ten opzichte van de rest van Nederland, is het moeilijk om voldoende zorg te kunnen (blijven) leveren. Daarnaast zijn er steeds minder plekken voor verpleeghuiszorg. Ons woonzorglandschap goed inrichten is daarom noodzakelijk. Bestaande kwetsbare woningen levensloopbestendig en zorggeschikt maken is daarin een belangrijke stap.

Waarmee gaat de gemeente Sluis als eerste aan de slag? 

We gaan eerst aan de slag met de aanpak van de meest kwetsbare woningvoorraad. Dit zijn woningen waarvan de kwaliteit erg slecht is. Denk aan:

  • een slechte bouwkwaliteit 
  • een ongezonde leefomgeving (zoals vocht en schimmelproblematiek)
  • niet-duurzame woningen met een laag energielabel
  • niet-levensloopgeschikte woningen
  • algehele verloedering of leegstand
  • onveilige situaties

We richten ons daarbij op de particuliere woningvoorraad. In de praktijk blijkt dat het verbeteren van deze woningvoorraad lastig van de grond komt. De sociale huurwoningvoorraad wordt door en in samenwerking met Woongoed Zeeuws-Vlaanderen opgepakt.

Hoeveel woningen zijn kwetsbaar en moeten verbeterd worden? 

In de gemeente Sluis staan 14.000 particuliere woningen. Op pandniveau zijn kenmerken van woningen, leefbaarheid en woonomgeving in beeld gebracht. Dit onderzoek toont aan dat hiervan 5.400 woningen kwetsbaar zijn. Het hoge aandeel kwetsbare woningen komt onder andere door de kwalitatief slechte bouwkwaliteit in de periode na de oorlog. Op dit aandeel richten we ons eerst. Daarna kijken we naar andere woningen.

Wat gaat de gemeente Sluis precies doen?

Niet elk huishouden heeft de middelen (tijd, kennis, kunde en financiën) om de eigen kwetsbare woning kwalitatief te versterken. Zeker niet als er grote ingrepen nodig zijn zoals verbouwingen, herstructurering, het opknappen of het levensloopgeschikt maken van woningen. Daarom helpt de gemeente Sluis deze woningeigenaren. Dat doen we samen met (lokale) partners zoals de woningcorporatie, bouwbedrijven en zorgpartners. 

We doen daarvoor een beroep op het Rijk, onder andere door financiële middelen uit het Volkshuisvestingsfonds aan te vragen. Als dit geld wordt toegekend aan de gemeente Sluis, dan kunnen we aan de slag met het opknappen van de meest kwetsbare woningen in onze gemeente. 

Volkshuisvestingsfonds

Via het Volkshuisvestingsfonds willen we particuliere woningeigenaren die voldoen aan specifieke eisen en die een kwetsbare woning bezitten, stimuleren om hun (bestaande) woning om te bouwen tot levensloopbestendige woningen, nultredenwoningen of zelfs volledig zorggeschikte woningen (indien ze binnen de contouren/ clustering van de zorgwijk vallen). We zien dit als een verantwoordelijkheid van de gemeente (gesteund met rijksmiddelen). NB: Deze woningen zijn geselecteerd op basis van14 kwetsbaarheidsindicatoren in afgebakende gebieden in de vier kernen.

Hoe helpt de gemeente Sluis bewoners van de meest kwetsbare woningen? 

  • De gemeente gaat eerst in gesprek met bewoners van de meest kwetsbare woningen. Alleen inwoners met een laag inkomen komen onder voorwaarden in aanmerking voor deze ondersteuning. Mogelijkheden, eisen en wensen nemen we in deze gesprekken met elkaar door. 
  • Als bewoners hiermee akkoord gaan, gaat de gemeente aan de slag. De bewoner wordt daarbij zoveel mogelijk ontzorgd. Dit betekent dat de gemeente in gesprek gaat met bouwbedrijven, een plan maakt en dit financiert.

Welke bewoners komen in aanmerking voor ondersteuning? 

We richten ons op het levensloopgeschikt maken van de meest kwetsbare woningen van huishoudens met een laag inkomen, overwegend ouderen. Het gaat om ouderen die langer zelfstandig in hun eigen omgeving kunnen wonen en waarvan de woning binnen een straal van 500 meter van een (toekomstige) woonzorgzone ligt. Dit zijn zones waar voorzieningen zijn en waar zorg geleverd kan worden. 

Om welke woningverbeteringen gaat het? 

We pakken achterstallig onderhoud aan en renoveren de woningen, zodat de uitstraling en kwaliteit van de woning goed is. Het gaat onder andere om de aanpak van gevels, draagbalken en daken. Hierdoor worden de woningen aantrekkelijk voor een bredere doelgroep, waaronder ook voor starters en jonge gezinnen. Zij maken gebruik van voorzieningen zoals scholen en verenigingen, waardoor deze behouden blijven. Ook draagt dit bij aan een betere balans in leeftijdsopbouw in de kernen. Dit bevordert de leefbaarheid. 

Tot welke aanpassingen leidde het besluit van de gemeenteraad? 

Het besluit van de gemeenteraad op 22 juni 2023 heeft geleid tot de volgende aanpassingen in de nota Grondbeleid, het beleidsplan Wonen en de huisvestingsverordening: 

  • Vereveningsbijdrage: 
    De vereveningsbijdrage is een compensatiebedrag dat een eigenaar betaalt aan de gemeente om een woning te mogen bouwen. De laagste vereveningsbijdrage, een bedrag van € 3.750,-, gaat gelden voor nieuwe woningen met een waarde tot en met € 355.000,- (VON). Voor nieuwe woningen met een waarde hoger dan € 355.000,- (VON) geldt een vereveningsbijdrage van € 15.000,-. De vereveningsbijdrage maakt onderdeel uit van de nota Grondbeleid. 
  • Definitie van huishouden: 
    Een tweede woning mag gebruikt worden door de eigenaar en diens huishouden. Aan de definitie van huishouden is toegevoegd: ‘alsmede familieleden in de eerste graad van die personen’. Dat betekent dat ook familieleden in de eerste graad van de eigenaar en diens huishouden onbeperkt gebruik mogen maken van de tweede woning. 
  • De ruimte-voor-ruimte regeling: 
    Deze regeling houdt in, dat je een nieuwe woning mag bouwen ter compensatie voor het slopen van een vervallen (agrarisch) gebouw in het buitengebied. Deze woning kan gebouwd worden op eigen terrein. Ook kan de woning gebouwd worden op een andere locatie. De kaders hiervoor staan in de beleidsnotitie ‘Verplaatsen bouwtitels in het buitengebied’. Het beleidsplan Wonen stelde voor om alleen de bouw van een compensatiewoning in woonkernen toe te staan. De gemeenteraad besloot dat dit ook mogelijk blijft in het buitengebied, mits die woning voor permanente bewoning wordt gebruikt en dit past binnen de kaders van het beleidsplan Wonen.

Het besluit van de gemeenteraad staat gepubliceerd op iBabs Online (agendapunt 11). 

Valt mijn tweede woning in het werkingsgebied van de huisvestingsverordening?

De gemeente ontvangt veel individuele vragen van eigenaren van tweede woningen, met de vraag of deze woningen binnen het werkingsgebied vallen van de huisvestingsverordening. Het werkingsgebied bestaat uit de vijftien woonkernen in de gemeente Sluis. Het exacte werkingsgebied staat aangegeven op de gebiedskaartjes, die als bijlage G zijn toegevoegd aan het beleidsplan Wonen (‘bijlage G: Kaarten van de afgebakende gebieden waar de huisvestingsverordening betrekking op heeft’). Wij verwijzen u graag naar deze kaartjes om te kijken of uw tweede woning binnen het werkingsgebied ligt.

Vastgestelde documenten

De documenten die de gemeenteraad donderdag 22 juni 2023 (gewijzigd) vaststelde, vindt u hieronder.