Vitaal West Zeeuws-Vlaanderen

West Zeeuws-Vlaanderen heeft veel potentie. De regio ziet een zonnige toekomst tegemoet wat goed leven, wonen, werken, ondernemen en leren betreft. We moeten dan wel slim omgaan met wat we in handen hebben en dat voortvarend uitbouwen. Zodat onze regio een aantrekkelijke plek is voor jong en oud. Met eigentijdse voorzieningen voor onder meer onderwijs, sport en zorg. Die voorzieningen hebben we te behouden en te versterken. Niets doen is geen optie.

Verkenning afgerond, nu verder met een masterplan

Gemeente Sluis en ZorgSaam Zorggroep Zeeuws-Vlaanderen hebben nagedacht over de impulsen die nodig zijn aan de zorg, de woningmarkt, de voorzieningen in Oostburg en in andere kernen. Dat heeft geleid tot een samenhangend toekomstbeeld over het behouden en versterken van essentiële voorzieningen voor zorg, onderwijs, detailhandel en wonen. Tijdens een verkenning zijn de afgelopen periode drie alternatieven - oftewel oplossingsrichtingen - op haalbaarheid onderzocht. Op 27 januari 2022 is de verkenning afgerond en heeft de gemeenteraad unaniem besloten verder te willen gaan met de ontwikkeling van een masterplan voor Vitaal West Zeeuws-Vlaanderen, waarbij plannen verder worden geconcretiseerd. Daar wordt een klein jaar voor uitgetrokken. Alle opties liggen nu nog open. In het vierde kwartaal van 2022 vindt de besluitvorming over het masterplan plaats.

Wat is de aanleiding van Vitaal West Zeeuws-Vlaanderen?

De leefbaarheid in West Zeeuws-Vlaanderen staat onder druk. Jongeren trekken weg, winkels staan leeg en voorzieningen voor sport en cultuur verschralen. Er zijn woningen nodig voor ouderen, gezinnen én starters. Ook zijn er jonge mensen nodig voor de arbeidsmarkt. ZorgSaam Zorggroep Zeeuws-Vlaanderen wil en moet investeren in het Gezondheidscentrum Antonius en de ouderenzorg. Datzelfde geldt voor de gemeente Sluis, die in ieder geval het gemeentehuis en het schoolgebouw van het Zwin College moet vernieuwen. Op verschillende fronten zijn tegelijk investeringen nodig. De opgave is: voorzieningen behouden en versterken. De financiële, ruimtelijke, juridische en organisatorische haalbaarheid van de integrale gebiedsontwikkeling is daarom de afgelopen periode onderzocht. De gemeenteraad heeft op basis van deze verkenning een duidelijke opdracht voor de verdere planvorming vastgesteld.

Wat is de opgave? En welke oplossingen zien we?
  • Zorg: de personeelstekorten knellen met de groeiende zorgbehoefte. In combinatie met de wens om langer zelfstandig te wonen, vraagt dat nieuwe manieren van wonen voor ouderen.
  • Onderwijs: het schoolgebouw van het Zwin College ziet er op het oog nog goed uit. Toch gaat er elk jaar veel geld naar het onderhoud en een stijgende energierekening. Het gebouw is te groot, niet duurzaam en past niet bij het onderwijs van nu.
  • Winkels: de detailhandel heeft het zwaar. Voor Oostburg is straks ongeveer 17,5% minder winkelruimte.
  • Wonen: vanaf 1985 is er in de regio niet of nauwelijks gebouwd. Het woningaanbod sluit daardoor niet meer aan bij eisen en wensen van deze tijd.

Drie alternatieven

Na gesprekken met een groot aantal maatschappelijke partners zijn de gemeente en ZorgSaam bij de verkenning gekomen tot drie alternatieven. In het eerste alternatief gaan ZorgSaam en de gemeente afzonderlijk aan de slag. In het tweede alternatief werken ZorgSaam en de gemeente nauw samen en bij het derde alternatief doen ook vastgoedeigenaren in Oostburg mee. Voor alle drie de alternatieven is er een globaal ruimtelijk ontwerp uitgewerkt voor Oostburg. Dat ontwerp laat zien waar welke voorzieningen zoals het gezondheidscentrum, het voortgezet onderwijs en het gemeentehuis mogelijk kunnen komen en welke samenhang zij hebben. Ook zijn er uitgangspunten voor zorg en wonen in de andere kernen uitgewerkt. De komende periode zijn de plannen verder te concretiseren in een masterplan.   

Zie voor meer informatie de informatiepagina ‘opgave en de oplossingen’ (PDF) en de informatiepagina ‘achtergronden en alternatieven’(PDF).

Waarom samenwerken?

De gemeente moet komende jaren ongeveer 28 miljoen uitgeven voor de verduurzaming van het schoolgebouw van het Zwin College en het gemeentehuis. Dit om aan de wettelijke eisen in 2030 en 2050 te voldoen. De vraag was of er met eenzelfde soort investering ook een impuls gegeven kan worden aan zorg, onderwijs, winkels en wonen. Oftewel: een kwaliteitsslag voor heel West Zeeuws-Vlaanderen én een impuls aan de toekomstige leefbaarheid van de regio. Het haalbaarheidsonderzoek heeft aangegeven dat de kosten van het aanpassen van de gebouwen vergelijkbaar zijn met nieuwbouw. Bij nieuwbouw ontstaan mogelijkheden voor het anders organiseren van de zorg, het realiseren van een onderwijscampus en het creëren van een vernieuwd winkelkerngebied in Oostburg. Dezelfde investering kan dus een veel grotere maatschappelijke impact hebben.

Samen geven we onze toekomst vorm

Komend jaar gaat een projectorganisatie de plannen voor een integrale gebiedsontwikkeling verder concretiseren, samen met ouderen, jongeren, ouders, leerlingen, leerkrachten, werknemers, patiënten, winkeliers en andere geïnteresseerden en belanghebbenden. De projectorganisatie gaat hen actief betrekken bij het nadenken over de inrichting van de fysieke woon-, werk- en/of leefomgeving en geeft verdere uitvoering aan het participatieproces. Er zal goed geluisterd worden naar de levende wensen en behoeften. Die worden verwerkt in het masterplan en een ruimtelijk ontwerp die het wonen, leren, werken en leven in West Zeeuws-Vlaanderen versterken.

De gemeente werkt in de projectorganisatie samen met ZorgSaam, vastgoedeigenaren en winkeliers aan de planvorming van het centrum van Oostburg. Bij de planvorming van onderwijs-, zorg- en sportvoorzieningen - die in een campus kunnen worden ondergebracht - wordt samengewerkt met ZorgSaam, schoolbesturen, kinderopvang, sportverenigingen en -ondernemers. Door slim samen te werken kan een impuls gegeven worden aan zorg, onderwijs, winkels en wonen. Op deze manier is gezamenlijk meer maatschappelijke waarde te creëren en is de leefbaarheid van de regio te borgen. Nu en in de toekomst.

Werken aan het masterplan

Als eerste stap worden inhoudelijke en functionele programma’s van eisen uitgewerkt voor onder andere het onderwijs, de sport en het winkelgebied. Dat gebeurt in samenwerking met de betrokkenen. Op grond van de programma’s kan een stedenbouwkundige een ruimtelijk ontwerp voor de kern Oostburg maken. Daarin komen de locatiekeuzes voor de verschillende onderdelen en voorzieningen. Als de locaties bekend zijn, kan meer worden gezegd over de planning van de verschillende deelprojecten. Parallel daaraan kunnen partijen ZorgSaam en het Zwin College zelf alvast aan de slag met het programma van eisen voor hun huisvesting en ontstaat meer zicht op de kosten voor realisatie van deelprojecten.

Zodra het masterplan eind 2022 gereed is, wordt dit voorgelegd aan inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties en de gemeenteraad. Als er consensus is over het masterplan, kan pas worden gestart met de realisatie. De opdracht van de projectorganisatie is dan om de samenhang, planning en het ruimtelijk kader te bewaken. En om de afstemming tussen de verschillende deelprojecten te borgen. Voor ieder deelproject geldt ook weer een ontwerpfase. Als die is afgerond, kan er daadwerkelijk worden gebouwd. We staan dus pas aan het begin.

Zie ook de visualisatie van het vervolgproces (PDF).

Verkenningsrapport inzien?

Het complete verkenningsrapport is in te zien. Diverse alternatieven zijn op haalbaarheid en kosten onderzocht. Concrete plannen en tekeningen zijn er nu nog niet. In het masterplan zijn de plannen verder te concretiseren, samen met inwoners, ondernemers en belangstellenden.

Wie heeft tot nu toe inbreng gehad?

Er zijn reeds gesprekken gevoerd met zorgaanbieders, onderwijsinstellingen, kinderopvang, ondernemersverenigingen, sportverenigingen, huisartsen, apothekers, winkeliers, vastgoedeigenaren, makelaars, projectontwikkelaars, ministeries, adviesraden, stads- en dorpsraden, woningcorporatie, zorgverzekeraar, zorgkantoor, GGD en de provincie Zeeland. Individuele burgers zijn uitgenodigd voor informatieavonden. Tijdens kernbezoeken van het college is afgelopen jaren uitgebreid gesproken over de toekomst van de zorg.

Zie ook